İtibari parayı, malın gerçek manasında veya fiziki olarak basılan bir paradan ziyade devletin değeriyle orantılı bir para olarak düşünebiliriz. Bu para tamamen yasaldır. Yani bu paranın değerini devlet yaratır. İtibari parayı yaratan devlet güçlüyse, para da güçlüdür. Devlet zayıfsa, fiat para biriminin değeri de düşüktür.
Dünyada birçok ülke bu para birimini hizmet ve ürün satın almak için fiziksel para yerine kullanıyor. Aslında son yıllarda devletin ulusal para biriminin nominal para için değerini gösteren bir sistem olduğunu söyleyebiliriz. Yani asırlardır devletlerin değerini gösteren emtia ve altının yerini nominal para almıştır.
Fiat Parası Nasıl Ortaya Çıktı?
Altın, bir hükümetin basabileceği kağıt parayı belirler. Başka bir deyişle, devletin kasasında ne kadar altın varsa, o kadar çok kağıt para basabilir. Piyasaya altından daha fazla para koymak ekonominin bozulmasına neden olur. Buna emtiaya dayalı bir para sistemi diyebiliriz. Yani klasik devlet sisteminde gördüğümüz gibi para ve altın birlikte ele alınmaktadır.
Peki fiat para ile bu sistem arasındaki fark nedir? İtibari para sistemlerinde devletler parasal sistemler üzerinde daha etkin ve kontrollüdür. Eski altın vakfını savunanlara göre altın sistem daha istikrarlı görünüyor. İtibari parayı destekleyenlere göre altın tam tersine istikrarsız bir sistem.
Fiat Money'nin Artıları
Fiat paranın maliyeti eski sisteme göre daha azdır. Ekonomik krizler meydana geldiğinde devletin diğer sisteme göre daha fazla hareket etmesine olanak sağlar. Bu para birimi, depolanması veya izlenmesi gerekmediğinden ucuzdur. Ancak bu para birimleri sıfırdan oluşturulabildiğinden yüksek enflasyona neden olabilir.
Comments